|
LTS: Trong tháng 12/2024, LHQ công bố bức thư của nhà nước Việt Nam trả lời 13 Báo cáo thành viên Đặc biệt về một số vấn đề tự do tôn giáo và nhân quyền liên quan đến người Thượng (trong đó có lời nhắc tới trường) hợp Y Quỳnh Bdap). Trong đó, họ khẳng định Việt Nam không có đàn áp tôn giáo, cũng không có thị sắc sắc tộc.
Sau đây chúng tôi xin tiếp tục đăng lại loạt bài của Việt Nam Thời báo về người Thượng Tây Nguyên.
Bài 7: Đàn áp tự do tôn giáo ở Tây Nguyên
Chính quyền Việt Nam đã nhiều lần được quốc tế hóa quân đội về công việc đàn áp tôn giáo trong cả nước, nói chung, và đối với người Thượng ở Tây Nguyên nói riêng. Tây Nguyên có đông đảo dân tộc thiểu số như Êđê, Jarai, Bahnar và nhiều nhóm khác. Người Thượng theo các tôn giáo chính thống như đạo Tin Lành, Công Giáo, Phật Giáo, Hòa Hảo, Cao Đài và các tín ngưỡng truyền thống.
Tôn giáo, tùy theo từng hệ phái và quan điểm, không chỉ tập trung vào thờ phượng thiêng liêng và yêu thương con người, mà còn bao hàm trách nhiệm xã hội sâu rộng hơn. Nhiều tôn giáo khuyến khích đồ không chỉ làm việc thiện mà còn tham gia vào những hành động bảo vệ công lý, công bằng xã hội và quyền con người.
Ví dụ, Giết giáo, một trong những lời chào chính là yêu thương người khác như chính mình và giúp đỡ những người nghèo khổ. Giáo hội Công giáo dưới thời Đức Giáo Hoàng Francis đã đặc biệt nhấn mạnh đến công việc đấu tranh chống lại bất công xã hội, bảo vệ người cư trú và bảo vệ môi trường.
Phật giáo cũng khuyến khích các tín đồ thực hành từ bi, thở xả, sống vì lợi ích của người khác và làm việc để giảm bớt đau khổ. Đức Phật từng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giúp đỡ những người khó khăn và xây dựng một xã hội hòa bình, công bằng.
Phong trào tôn giáo như Thần học Giải trí ở Mỹ Latin, cũng là một chứng minh cho việc tôn giáo có thể đóng vai trò trò chơi trong cuộc đấu tranh cho công lý xã hội, khi các nhà lãnh đạo tôn giáo giáo lên chống lại ứng dụng bức và bất công.
Các tôn giáo phát xuất từ Việt Nam như Cao Đài, Hòa Hảo, Tứ Ân Hiếu Nghĩa cũng vậy, không chỉ giới hạn ở hoa phượng ngọc mà còn bao gồm các giá trị hành động thiết thực, bảo vệ quyền lợi tổ quốc gia và cuộc sống của con người trong xã hội. Chính vì vậy, Đức Huỳnh Giáo Chủ của Phật Giáo Hòa Hảo đã được cộng sản phẩm bắt cóc, thủ tiêu.
Chính vì tôn giáo thường kêu gọi công bằng xã hội, bảo vệ quyền con người và chống lại những bất công, nên trong các chế độ độc tài, toàn trị hoặc tôn giáo, tôn giáo bị coi là mối đe dọa. Những chính quyền này lo ngại rằng các tổ chức tôn giáo có thể huy động sức mạnh của người dân sẽ chống lại các sách áp bức chính, Đòi hỏi tự làm và công lý. Chính Chúa Giê-Su bị giết vì người ta sợ Ngài Lật Đổ Chính Quyền. Chúa Giê-su khi học đạo đã có hàng ngàn người đi theo, trong đó có nhiều người yêu nước mong muốn đứng lên giải phóng Do Thái từ tay nô lệ La Mã.
Tôn giáo có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ người yếu thế và đấu tranh cho quyền con người, tạo ra các chính quyền độc tài cảm thấy được thiết thức. Các nhà lãnh đạo tôn giáo, mục sư, linh mục, tu sĩ hoặc tín đồ có thể bị giám sát, hạn chế hoạt động hoặc thậm chí là chí bị đàn ứng, bị giết ngay lập tức trong trường hợp họ không làm gì ngoài công việc thờ cúng nguyên chất và lo cho các phần của tín hiệu.
Khi kiểm soát được một nửa đất nước qua Hiệp định Geneve 1954, chính quyền cộng sản đã đặt tay tiêu diệt tôn giáo, hàng ngàn nhà thờ, chùa chiền bị phá hay biến thành kho hợp hợp xã, nuôi trâu bò. Hàng ngàn tu sĩ được bắt hoàn thành, bỏ tù hoặc đưa ra chiến thuật.
Tại Việt Nam, Giáo hội Tin Lành, Công giáo, Phật giáo, và nhiều tôn giáo khác đã bị giám sát nghiêm ngặt hoặc cấm mong dù họ chỉ là mong muốn có quyền tự do ngôn luận, quyền tự do tôn giáo cùng những quyền cơ sở khác của con người. Việt Nam xây dựng các tổ chức tôn giáo “quốc doanh” kiểm soát các tôn giáo như Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam, Hội Thánh Tin Lành Miền Bắc, Hội Thánh Tin Lành Miền Nam, Ủy Ban Đoàn Kết Tôn Giáo, hoặc ngay Tiêu chuẩn một tôn giáo nào đó để xây dựng một tôn giáo khác.
Họ tiêu diệt tôn giáo Cao Đài chính truyền từ Thượng Đế để thiết lập nên một tôn giáo giả là Chi Phái Cao Đài 1997 có tên Hội Thánh Cao Đài Tòa Thánh Tây Ninh làm võ sư Nguyễn Thành Tám cầm đầu. Chính quyền tạo xây dựng và nuôi dưỡng những ngụy tu sĩ tấn công kiểm soát và thao túng chính tôn giáo họ là thành viên, hoặc tôn giáo, tín ngưỡng, niềm tin khác để phục vụ mục tiêu chính trị.
Ông Nguyễn Thành Tám của Cao Đài chi phái 1997, Thích Nhật Từ của Giáo Hội PGVN, ông Trương Bá Cần bên công giáo, hay hai ông Nay Sia và Y Tuân Mlô của Giáo Hội Tin Lành Miền Nam Việt Nam là những ngụy tu sĩ kiểu này.
Trong lịch sử hiện đại, Công giáo và Tin Lành là hai tôn giáo được chế độ cộng đồng áp lực dữ dội nhất. Hai nhánh chính của Bắn giáo này đã có những ảnh hưởng lớn đến tiến trình xã hội và sự thăng tiến của con người, đặc biệt trong bối cảnh các chế độ độc tài và toàn trị.
Công giáo và Tin Lành có hệ thống truyền thông lâu dài về việc đấu tranh cho quyền con người và công bằng xã hội, bảo vệ những người bị áp bức, chống lại bất công và cải thiện điều kiện sống cho người nghèo, khuyến khích sự tự làm cá nhân và trách nhiệm xã hội.
Chế độ cộng sản toàn trị lo sợ tôn giáo, vì các tổ chức tôn giáo có khả năng kết nối và tổ chức quần chúng, khuyến khích tư tưởng tự do, nhân quyền, và chống lại sự bất công. Tôn giáo có mạng lưới tổ chức mạnh mẽ với hàng triệu tín đồ. Điều này tạo điều kiện cho tổ chức các phong trào quần vợt chúng tôi đòi hỏi công lý, tự do và quyền lợi cho người dân.
Bằng cách ủng hộ quyền tự do, công bằng xã hội, và thăng tiến con người, tôn giáo trở thành một lối thức trực tiếp đến quyền lực của chính quyền độc tài vốn muốn kiểm soát toàn bộ mọi khía cạnh của đời sống.
Tại Tây Nguyên, một số nhóm dân tộc không chỉ theo các tôn giáo mà còn đính kèm theo Đòi quyền tự trị hoặc. Tin Lành Đề Ga là một ví dụ điển hình, vì ngoài tôn giáo thì còn liên quan đến phong trào đấu tranh vì quyền lợi của người Thượng. Chính quyền lo rằng những phong trào này có thể gây bất ổn xã hội và chính trị.
Chính quyền Việt Nam đưa ra nhiều biện pháp pháp để theo dõi, giám sát, ngăn chặn hoạt động của nhiều tôn giáo và đi đến cấm đoán, đàn áp. Chính quyền Yêu cầu các tổ chức tôn giáo phải đăng ký với nhà nước để có thể hoạt động hợp pháp. Nhiều nhóm tín ngưỡng địa chỉ và Tin Lành ở Tây Nguyên không được chính quyền công nhận, và do đó bị coi là bất hợp pháp. Điều này dẫn đến việc tín dụng bị hạn chế chế độ thực hành đức tin, bị bắt bớ, và nhà thờ bị phá hủy.
Có những lực lượng buộc về việc chính quyền Gợi ép người Thượng cải đạo hát các tôn giáo chính thống hơn, như đạo Công giáo hoặc Phật giáo, để dễ kiểm soát hơn. Một số người được biết đã bị buộc phải từ bỏ niềm tin của mình dưới áp lực từ chính quyền địa phương.
Các báo cáo từ các tổ chức nhân quyền quốc tế như Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã tìm thấy những trường hợp dân tộc Tây Nguyên bị bắt giam, tra tấn và đàn áp vì lý do tôn giáo. Những cuộc biểu tình của dân dân Tây Nguyên nhằm phản đối sự kiểm soát của chính quyền về tôn giáo và đất đai, dẫn đến việc làm năng lượng an ninh đã đàn áp mạnh tay.
Chính quyền thường sử dụng các biện pháp hành chính và pháp lý để hạn chế chế độ tự tôn tôn giáo của người dân tộc thiểu số, từ chối cấp phép cho các hoạt động tôn giáo và cản trở những người lãnh đạo tôn giáo không được nhà nước công nhận.
Chính quyền cũng dễ dàng tạo ra giả mạo chứng cứ, cáo buộc một số nhóm tôn giáo phạm tội. Muc sư đầu Hội thánh Tin lành Giảm Christ Tây Nguyên, ông Aga, bị công an tỉnh DakLak kết thúc phản động, có mục tiêu chống phá Nhà nước và “đòi thành lập nhà nước riêng, tôn giáo riêng cho người dân tộc thiểu số số ở Tây Nguyên.
Hải lãnh đạo tôn giáo này là ông Y Krec Byă, Y Coi Bkrong và các tín đồ cũng đã bị bắt. Mục sư Aga may mắn trốn thoát, và đang là người thường trú tại Hoa Kỳ, nhưng ông vẫn là Công an tỉnh Đăk Lăk ra quyết định khởi tố.
Luật sư Sean Nelson của ADF International – tổ chức luật sư nhân quyền Thiên Chúa giáo, có trụ sở tại thủ đô Vienna, Áo, hỗ trợ pháp lí cho tự do tôn giáo toàn cầu cho hay “Một trong những người Thượng bị đàn áp là cậu học sinh 19 tuổi Nie, chính quyền đã liên tục gửi giấy triệu tập chiến lược, thậm chí kiểm soát gia đình cậu. Nie được mời lên công đồng 6 lần trong vòng 4 ngày. Show Nie đang ở trạng thái căng thẳng. Những công việc áp dụng này không chỉ dừng lại ở người Thượng hoặc Mông, mà còn có các tín đồ Hòa Hảo, Cao Đài.”
Tình hình đàn áp tôn giáo tại Tây Nguyên vẫn tiếp tục được các tổ chức nhân quyền theo dõi và lên án. Chính quyền Việt Nam thường bỏ những báo cáo này, cho rằng họ chỉ duy trì trật tự xã hội và bảo vệ an ninh quốc gia.
Bài sau: Đàn áp tiếp nối đàn áp
Nguồn BPSOS
Nhận xét